Birçok erotik romanda denenmiş bir formül... Zengin ve yakışıklı adam, masum bir genç kadını pahalı hediyelerle, arzu dolu açıklamalarla tavlıyor. Alev alev bakışlarla onun içini eritiyor, bilinçaltını felce uğratıyor, kadın çelikten zırhını çatlatmaya çalışırken o da ateşli seks sahneleri için yolu açıyor. 

Formül ya da değil, E. L. James"in "Grinin Elli Tonu" (Fifty Shades of Grey) üçlemesi, marttan beri ABD "de 20 milyona, dünyada 50 milyona yaklaşan rakamlarla yakın zamanın en hızlı satılan kitap serisi. "Anne pornosu" adıyla anılan serinin film hakları üzerine konuşuluyor. Buna ek olarak internetten yayımlanan çeşitli parodilere, "Saturday Night Live" skecine, bir müzikale ve bir otelin sıradışı pazarlama kampanyasına, üniversiteden yeni mezun olan bir yazarın S&M soslu aşk hikâyesine konu oluyor, seks oyuncakları satışında patlamaya, kadınların çöpçatan sitelerine akın akın girmesine yol açıyor, cinsel tahakküm furyası yaratıyor. Peki nedir bu hızla gelen başarının olası sebepleri? CNN "den Emanuella Grinberg, "Grinin 50 Tonu"nu böyle bir furyanın merkezine koyan sebepleri sıraladı. 

" Alacakaranlık " etkisi

Sektördekilere göre kitap, zekice bir pazarlamayla ve erotik roman dünyasının "e-kitap" mecrasını keşfettiği sırada aşk romanları arasında yerini aldı. Hikâye ve karakterler " Alacakaranlık "ı akla getiriyorsa, bunun sebebi "Grinin Elli Tonu"nun " Alacakaranlık "ı model olarak alması. 

Seks satar: En baskın -ve aşikâr- sebep. "Gerçekten Ne İstiyorsun? Akıllı Kızın Güvenli Seks İçin Utançsız Rehberi"nin yazarı, "Grinin Elli Tonu" gibi romanların, kadınların erotik roman arzusunu da duyurduğunu iddia ediyor. Ana akım pornonun erkek tüketici odaklı olduğunu hatırlatan yazar, “Birçok kadın, seksin onlar için nasıl bir boyuta gelebileceğini erotik romanlardan öğrendiklerini söylüyor. Bu hikâyeler kadının arzusuna odaklanıyor ve kadının nasıl bir rolü olabileceğini gösteriyor” diyor. 

Pop yıldızı: RT Books Review (eski adıyla "Romantic Times") editörü Mala Bhattacharjee, "Grinin Elli Tonu"nun önceki romanslardan çok da farklı olmadığını söylüyor. Bu kadar tutmasının en büyük sebeplerinden biri ise popüler kültürün bir parçası haline gelmesi, insanlar üzerine konuştukça okumak isteyenin de artması. “Romanslar ve erotika on yıllardır bu kadar "yaramaz". "Grinin Elli Tonu" popülaritesini metnin kendisinden çok fenomeni besledi.” 

Kapağıyla yargıla: "Grinin Elli Tonu" üçlemesinin başarısında paketin de büyük etkisinin olması ihtimali de var. Kitabın İngilizce haklarını satın alan Vintage , önce e-kitap olarak çıkardığı üçlemenin basılı versiyonunu, beyaz dizi" mantığından uzak, kendi halinde kapaklarla yayımladı.

İlk iki kitabın kapağında sarmaş dolaş iki terli vücut yerine ipek gri bir kravatla bir mask yer alıyor. Vintage sözcüsü Russell Perreault, “Ağırbaşlı ve zevk sahibi kapakların, açık seçik kapaklı kitapları almayacak okuyucuları da çekeceğini düşündük” diyor. Bir başka best-seller romans, Sylvia Day imzalı "Bared to You", ellerini önünde bağlamış çıplak bir kadınla, ona arkadan sarılan çıplak bir erkeğin olduğu kapağına rağmen The New York Times"in çok satan listesine girmişti. Yayınevi değiştiğinde kitabın kapağına da iki kol düğmesinin olduğu bir fotoğraf yerleştirildi. Kitap, şimdi TheNew York Times çok satan listesinde "Grinin Elli Tonu"ndan sonra dördüncü sırada. 

E-kitabın yararları: Yazar Twanna A. Haines"e göre, ne okunduğunun dışarıdan anlaşılamadığı e-kitaplar da romans janrına yeni okuyucuların katılmasında etkili oldu. Popülaritenin ikinci dalgası da üçlemenin kulaktan kulağa yayılan şöhretiyle geldi. Böylece haberlere ve popüler kültür ürünlerine malzeme olan "Grinin Elli Tonu" konusunda söyleyecek bir şeyleri olmasını isteyen bir çoğunluk oluştu. St. Martin"s Press"ten Monique Patterson “Bilinçlice yaratamayacağınız bir durum. Öyle olsaydı sürekli böyle şeyler ortaya çıkartırdık. Bazen bir şeylerde, doğru zamanda büyük oranda bir kırılma olur, okuyucular etkilenir ve etki çığ gibi büyür. Açıklamanız imkânsızdır. Bu da o anlardan” diyor.

Yayıncısı: Gerçek aşkı bulma arzusu 

Kitabın başarısının sırrını Türkiye "de önceki gün Pegasus Yayınları"ndan çıkan kitabın editörlerinden Aycan Ak şu şekilde yorumluyor: “Bence, kontrolcü Christian ile güçlü ve meydan okuyan Ana"nın karakterlerinin tezatlığına rağmen birlikteliklerinin gelişimi ve bu noktada aralarındaki olağanüstü tensel ve cinsel uyum, kitabı çekici kılan. Bir kitabın ya da filmin ilgi çekmesi için aşk tek başına bile yeterliyken, bir de yurtdışında kitabın gördüğü ilgi ve sansasyonel bir şekilde kitabın cinsel içeriğinin altının çizilmesi, Türkiye "de gördüğü ilginin bir başka sebebi.

Dünyada da ülkemizde de ciddi bir romans okuru kitlesi var ama genel satış listelerine girmeyen ve çoksatar kitaplar olmadıklarından bu türün gördüğü ilgi gözden kaçıyor. "Grinin Elli Tonu"nu farklı kılan, okuyucu kitlesinin romans okurlarını aşması ve her türün okurlarına ulaşmış olması. Genelleme yapıldığında kadınlar daha fazla okuyor. Bunun sebebi, yine bir genellemeye sığınarak söylersek, kadınların daha fazla romantik-komedi türünde film izlemesi ya da daha fazla aşk temalı şarkılar dinlemesiyle aynı. Kadınların, sebebini bilmeden muhtaç hissettikleri, "gerçek aşkı" bulma arzuları, bulanlara dair hikâyeleri dinlemeyi onlar için lezzetli bir hale getiriyor olabilir. Sanırım erkekler aşk fikrini fazla romantik ya da gerçekdışı buluyor, bulmayanlarsa aşkla ve romantizmle ilgilenmekten korkuyor.” 

Kitapçı: Toplatılmadan alalım heyecanı 

Beyoğlu "ndaki Mephisto Kitabevi yetkililerinden aldığımız bilgilere göre ise Türkiye "de iki gündür satışta olan kitaba en büyük ilgi kadınlardan: “Kitap geleli iki gün oldu ama çok satan bir yazarın çıkarttığı yeni bir kitaba ne kadar yoğun bir ilgi varsa, bu kitaba da en az o kadar ilgi var. Satış rakamları iyi durumda.

Toplatılma söylentileri de merak uyandırıyor. İnsanlar, toplatılmadan alalım diyerek bir an önce satın almaya çalışıyorlar. Bu merak da kitabın çok satılma nedenleri arasında.”