300 yıllık el değirmeni gün yüzüne çıkartıldı

Van-Hakkari karayolunun 60. kilometresinde yüksek kayalıklar üzerine kartal yuvası görünümüyle yerli ve yabancıların büyük ilgisini çeken, 16. yüzyılda kurulan ve uzun yıllar Mahmudi beylerinin saray olarak kullandığı Hoşap Kalesi'nde, Van YYÜ Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top başkanlığında kazı ve restorasyon çalışmaları devam ediyor. Bu yıl 10'u uzman 30 kişilik ekiple sürdürülen kazı çalışmalarında kalenin mutfak bölümünde yaklaşık 300 yıllık olduğu değerlendirilen el değirmeni gün yüzüne çıkartıldı. Konu ile ilgili açıklama yapan kazı başkanı Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top ise, “Gerçekten bu geleneksel olarak yörede halen daha kullanılan bir el değirmeni. Gerçi şu anda her şeyi fabrikasyona döndü amma burada hem alt hem de üst iki parça olarak ve orijinal şekliyle bu değirmeni bulduk. Daha geçmişe gitmesi açısından halen daha geleneksel olarak evlerde kullanılan el değirmenini geçmişe uzanması açısından bu parça bizim için oldukça kıymetli. En azından kaledeki unun, yada bulgurun nasıl elde edildiği ve mutfak kültürü hakkında bize bir takım bilgiler vermekte. Alt kısmı gördüğünüz gibi dümdüz, üst taş ise oldukça pürüzsüz. Kum taşından yapılmış bu el değirmeni. Dairesel biçimde hemen hemen 50 santim çapında, alt kısmı biraz daha büyük ve kalın, üst kısmı biraz daha küçük ve ince. Biz şu anda çevirmekte zorlanıyoruz ama içerisine buğday ve mısır konulduğunda bunun daha döndürülmesi ve dengesi sağlanınca hem el tutmacı hem de ortadaki ana mili iyi olunca bunun dönmesi daha rahat oluyor. Yani bir bayanın kendi gücüyle çevirebileceği bir yapıdadır” dedi.(iha)