Güney Kürdistanlı yazar Mustafa Hasan Gewre, “Kürtler Kobanê ruhuyla birlik olurlarsa yeni dönemde statülerini alabilecekler” dedi.
Güney Kürdistanlı yazar Gewre, Güney Kürdistanlıların Barzani'yi yeni dönemde başkan olarak istemediğini, bunun için de parlamentoya 70 bin imza verildiğini söyledi. “Dolayısıyla yeni dönemde kesinlikle Barzani başkan olmamalı” diye konuştu.
ANF'ye konuşan Gewre, yeniden gündeme gelen Kürt ulusal kongresi için ise, Türk devleti bunun önünde engeldir, diyerek, ancak bu kongre yapılmazsa Kürtler yeni dönemde kalıcı kazanımları sağlamazlar, değerlendirmesinde bulundu.
TÜM YETKİLERİN BARZANİ AİLESİNDE OLMASI DOĞRU DEĞİL
Güney Kürdistan bölgesinde yasalar bir kişiye en fazla iki dönem başkanlık yapma hakkı tanıyor. Mesut Barzani iki dönem görev yaptıktan sonra bir dönem de uzatmalı yaptı. Barzani'nin görev süresi hangi gereklilik üzerinden yapılmıştı?
Barzani'nin 30 Haziran 2013 seçimlerinden sonra görev süresinin uzatılması dediğiniz gibi yasalara aykırıydı. O zaman YNK ile anlaşarak başkanlığı bir dönem uzatıldı. 30 Haziran seçimlerinde YNK'nin parlamentodaki sandalye sayısı çok fazla düştü ve YNK bir yönüyle buna mecbur kaldı. Ancak bence demokratik bir yönetim açısından bakıldığında bana göre Barzani ailesinden birinin başkan, birinin başbakan birinin de istihbarat başkanı olması doğru değildir. Bunu halk da istemiyor.
KDP bu dönemde neden başkanlığın tekrardan Mesut Barzani'de kalmasında bu kadar ısrar ediyor?
Birincisi; Mesut Barzani'nin yerine başkanlık yapacak kimsenin olmadığını savunuyorlar. Oysa bu doğru değil. Güney Kürdistan'da bu görevi layıkıyla yapacak birçok siyasetçi var. Bir de yasa var ve o yasaya göre hareket edilmeli.
İkincisi; bölgede bir savaş olduğunu, Kürtlerin de DAİŞ ile zorlu bir savaşta olduğunu gerekçe gösteriyorlar. Oysa iki yıl önce DAİŞ ile bir savaş yaşanmıyordu. Ama maalesef şimdi yapmak istediklerine DAİŞ savaşını bir gerekçe olarak sunuyorlar. Bir de güney Kürdistan'da muhalefet yok. Goran ve İslami hareketler kendilerini bir dönem muhalefet gibi sundular. Ancak şimdi bunlar da KDP'ye yakınlaştılar, hükümet içinde yer aldılar. Dolayısıyla bu duruma da ses çıkarmıyorlar. Barzani halk istemezse başkan olmayacağını söylemişti.
Mesut Barzani kendisinin yeniden başkan seçilmesi konusunda her hangi bir açıklama, değerlendirme yaptı mı?
Hayır, Mesut Barzani bu yönlü bir açıklama yapmadı. Ancak bölge başbakanı Neçirvan Barzani, yeniden Mesut Barzani'nin başkan seçilmesi gerektiğini açıkladı. Ancak Mesut Barzani daha önce Süleymaniye'de yaptığı bir açıklamada halkın istememesi durumunda başkan olmayacağını söylemişti. O açıklamada ‘50 bin kişi benim başkanlığıma karşı çıkarsa başkanlığı bırakırım', dedi. Oysa 70 bin imza Mesut Barzani'nin başkanlığı bırakması için toplandı. Bu imzalar hükümete de sunuldu.
Şimdi ise KDP mesut Barzani yerine başkanlık yapacak kimsenin olmadığını söylüyor. Oysa Barzani Kürdistan bölgesi için ciddi bir iş yapmamıştır. Dikkat edin, Barzani başkan iken Rojava ile Güney Kürdistan arasına hendekler kazıldı, Rojava'daki mücadeleye karşı duruldu. Defalarca kuzeydeki mücadeleye karşı açıklamalarda bulundu. Çünkü kendi çıkarları için bir siyaset yürütüyorlar.
Bu durumda neden olmazsa olmaz deniliyor ki? Irak hükümetiyle gerginlik olduğunu, DAİŞ'le bölgede bir savaş yürütüldüğünü, bundan dolayı devam etmesi gerektiğini söylüyorlar. Oysa bunların hepsi sadece bahanedir.
Peki, sizce Barzani neden Kürtler içinde böyle bir siyasi hat izliyor?
Açıkçası Barzani ailesi geçmişinden bugüne hep böyle olmuştur. 60'lardan bu yana aynı siyasi çizgiye sahiptir. Sürekli dışa bağımlı, hatta sömürgecilere bağımlı bir siyaset izlenmiştir. Ya Türkiye'ye ya da İran'a bağımlı olmuşlardır. Tüm Kürtleri, Kürdistanı kapsayan ulusal bir siyaset izlememişler. Her zaman ya Rojava düşmanlığı ya doğu ya da kuzey düşmanlığı yapmışlar. Son iki yıldır da Rojava da oluşturulmaya çalışılan sisteme karşıt bir pozisyondadırlar. Bu söylediklerim tarihte kayıtlıdır ve hiç kimse bunu inkar edemez.
MUTLAKA ANAYASA YAPILMALIDIR
Güney Kürdistan'da bir anayasa mevcut değil. Bugün yaşanan başkanlık sorunu ya da benzeri sorunların rahat aşılması açısından sizce bir anayasa gerekmez mi?
Evet doğru. Güney Kürdistan'da halen bir anayasa yok. Bir anayasa taslağı var. İki yıl önce Barzani'nin başkanlık süresi uzatılınca KDP, biz bu dönemde taslağın parlamentoda yeniden tartışılarak düzenleneceğini söylemişti. Ancak bu iki yıldır halen bunu yapmadılar. Bunu engelleyen de KDP'nin kendisidir. Yasal geçerliliği olmadığı halde YNK, Goran ve diğer İslami partilerle yeniden anlaşıp DAİŞ tehlikesi var diyerek mesut Barzani'yi yeniden bölge başkanlığına seçmek istiyorlar. Eğer sorunlar kökü çözülmek isteniyorsa anayasa mutlaka yapılmalıdır. Anayasa taslağıyla bir ülke yönetilemez.
Şimdi bir diğer husus Kürtler açısından önemli olan ulusal kongredir. Kürtler 2013 yılında kongre hazırlık çalışmalarını önemli bir aşamaya getirmelerine rağmen kongre gerçekleşmedi. Nedir sizce bu kongre önündeki engel?
Ben KDP ile ulusal kongrenin yapılabileceğine inanmıyorum. KDP gerçekliği buna izin vermiyor. KDP Mesut Barzani'nin başkanlığını kabul ettirmediği sürece bu kongreye gitmez. Türk devleti izin vermeden yine bu kongre gerçekleşmez. Aslında KDP karakteristik yapısı gereği böyle bir şeye de gelmez.
Başkanlık Barzanilerde olsa ulusal kongre gerçekleşir mi?
Başkanlık kendileri açısından olmazsa olmaz gördükleri bir husus. Bir de yapılacak kongre KDP ilişkilerine zarar vermeyecekse, Türkiye çıkarlarına ters düşmeyecekse gerçekleşir. Bunun dışında KDP böylesi bir kongreye gelmez. Ancak KDP böyle bir kongreye dahil edilmezse daha rahat gerçekleştirilebilir bana göre.
ULUSAL KONGRENİN YAPILMASI ÇOK ZOR
Kısa süre önce Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan Mesut Barzani ve Celal Talabani'ye ulusal kongrenin toplanması için mektuplar gönderdi. Heyet Güney Kürdistan'da görüşmeler yapıyor. Sizce bu dönemde böyle bir kongrenin gerçekleştirilmesi imkanı var mı?
Aslına böyle bir kongre yıllar öncesinden yapılmış olmalıydı. Ancak bu dönemde yapılan görüşmelerden de biraz önce söylediğim gerekçelerden kaynaklı kongrenin toplanmasını mümkün görmüyorum. Çünkü o nedenler ortadan kalkmadı.
Dikkat edin KDP'nin ulusal kongreye gelmesi bir tarafa, Rojava'daki Cizîre kantonunda yapılan seçimlere dahi müdahale etmek, kendi denetimine almak istiyor. Şimdi böyle bir anlayış ulusal kongreye nasıl gelebilir ki? Gelmez.
Güney Kürdistan siyasi örgütleri KDP'nin bu tutumunu bırakması için neler yapabilirler?
Yapabilecekleri çok şey var. Öncelikle eğer gerçekten bu kongrenin yapılmasını istiyorlarsa KDP dışındaki partiler öncelikle kendi aralarında bir birlik oluşturmalıdırlar. Sonra da bu birlik gücüyle KDP'yi bu kongre için zorlayabilirler. Bakınız YNK ve Goran'ın meclisteki toplam sandalye sayısı KDP'nin kinden fazladır. Dolayısıyla aslında birlik olurlarsa birçok açıdan değişime zorlayabilirler.
KÜRTLER KOBANÊ RUHU İLE BİRLİK OLUŞTURMALIDIR
Bölgede çok sıcak gelişmeler yaşanıyor. Savaş tüm bölgeyi sarmış durumda. Bölge haritasının yeniden çizileceği tartışmaları var. Kürtler ulusal birliklerini sağlarlarsa böyle bir ortamda nasıl bir avantaj elde ederler, sağlamazlarsa ne tür tehlikelerle karşı karşıya kalırlar?
Aslında ben haritanın yeniden çizileceğini sanmıyorum. Burada geliştirilen petrol üzerinden denetim mücadelesidir. DAİŞ'in oluşumu ve gelişiminden bence ABD haberdardır. Kontrollü geliştiriyorlar. İran'ın Husiler savaşı da hakimiyet savaşıdır. Yine bugün Suriye'de rejimin yerine ne düşünülüyor? Bu belirsizdir. Çünkü örneğin Mısır'da istedikleri sonucu alamadılar. Yani bölgenin geleceği belirsiz.
Şimdi Kürtler bu ağ içerisinde önemli bir pozisyonda. Savaş alanında Kürtler öyledir. Ancak uluslararası toplantılarda Kürtler yoklar. Kürtler bir şeyler yapıp, sonuç almak istiyorlarsa öz güçlerini doğru kullanmalıdırlar. Bence Kürtler gücünü halen doğru kullanamıyor.
Ulusal kongre yapılırsa Kürtler yeni dönemde statülerini elde edebileceklerdir. Örneğin Kobanê'de tüm Kürtler ayağa kalktı ve de sonuç aldı. Tüm Kürtler Kobanê ruhu ile birleşmeli. Kobanê de o birlik ruhu tüm dünyayı ayağa kaldırdı. Büyük bir destek aldı. Aynı şekilde bütün Kürdistan'da böyle bir birlik oluştururlarsa büyük kazanacaklardır. Aksi taktirde ciddi bir sonuç elde etmeleri mümkün değil.