HDP Ağrı Milletvekili Leyla Zana'nın “devamsızlık” gerekçesiyle milletvekilliğinin düşürülmesi için kurulan Hazırlık Komisyonu çalışmaya başladı.
AK Parti, CHP ve HDP üyelerinden oluşan 5 kişilik komisyon 3 toplantı yaptı. Son toplantıda HDP'li üye Mehmet Emin Adıyaman, Başkanlık tezkeresine göre 212 birleşime katılmadığı belirtilen Zana'nın durumuyla ilgili 6 ayrı başlıkta itirazda bulundu. Adıyaman'ın itirazları şunlar oldu:
– Anayasa ve İçtüzükte yemin etmemenin karşılığı yok. Bu hukuken boşluk içeren bir konu. En azından yeminle ilgili bir süre olmalı, bu sürede yemin edilmediği takdirde milletvekilliğinin düşürülebileceği gibi bir hüküm olmalı. Mevcut düzenlemelerde böyle bir hüküm yok. Durum bu iken devamsızlık gerekçesiyle bir dosya hazırlanamaz.
– Anayasa'da müeyyide olmadığı gibi İçtüzük 35. maddeye göre Komisyon'un görevleri arasında yeminle ilgili bu husus da yoktur. Milletvekili devamsızlığı Komisyon konusu ama burada daha yemin gerçekleşmemiş. Yemin edildikten sonra ancak devamsızlık söz konusu olabilir. O nedenle Komisyon'un bunu reddedip iade etmesi gerekiyor.
– 7 Haziran ve 1 Kasım seçimleri sonrası Deniz Baykal Meclis Başkanı olarak Genel Kurulu yönetti. Leyla Zana'da aynı şekilde yemin etti. Birinde kabul edilip birinde edilmedi. Uygulamada, hukukta keyfilik olamaz. Kişinin takdirine bağlı karar verilemez.
– Milletvekilliği seçimle kazanılan bir sıfattır ve temsiliyet vasfı var. Ancak bu sıfattan kaynaklanan özlük haklar veya Meclis'teki yasama faaliyetleri gibi haklar yeminle gerçekleşebilir ama milletvekilliği yeminle değil seçimle elde edilen bir haktır.
– Leyla Zana'nın Meclis'e gelememesi onun iradi bir kararı değil, Meclis Başkanlığınca çalışmalara katılmasına izin verilmemesinin doğal bir sonucudur. “Siz yemin etmediğiniz için yasama çalışmalarına katılamazsınız” diyor ama sonra dönüp “siz neden katılmadınız” diye cezalandırma yapılamaya çalışılıyor. Bu en büyük çelişkidir.
– Yeminin geçersiz sayılmasının nedeni bir keliedir. “Büyük Türk milleti” yerine “Büyük Türkiye milleti” denilmiştir. Bize göre Türk ve Türkiye milleti içerik olarak da niyet bakımından da aynı anlamı içeriyor. Yemin bizce geçerlidir.
‘YASAMA ÇALIŞMASINA HİÇ KATILMAMASI ETİK DEĞİL'
Hazırlık Komisyonu'nda görev alan CHP Milletvekili Akın Üstündağ ise hem yasadaki boşluklara dikkat çekti hem de yasama çalışmalarına hiç katılmamanın kabul edilemeeyceğini söyledi. Üstüdağ'ın değerlendirmesi şöyle oldu.
“Zana'nın yemin etmemesi yasama çalışmalarına katılmasını engelliyor. Tüzükte eksiklik var. Yemin edilmemesiyle ilgili bir süre konulması gerekiyor. O süre içinde yemin edilmediğinde milletvekilliğinin o takdirde düşmesi ile ilgili hüküm olmalı. Böyle bir hüküm yok. Ancak biz yasama çalışmalarına hiç katılmamayı etik olarak doğru bulmuyoruz. Milletvekili yasama faaliyetlerine katılmakla yükümlü. Seçilmesinde amaç milletin ona verdiği görev. Mutlaka yemin ederek oturumlara katılması gerekiyor. Bu açıdan yemin etmediği için oturumlara katılmamışsa bu hakkaniyete uygun, iyi niyetli değil. Parti olarak görüşümüz bunun absorbe edilemeyeceği şeklinde.
SÜREÇ KASIM AYINDA SONLANACAK
Hazırlık Komisyonu 8 Kasım'da son bir toplantı daha yapacak, ardından raporunu Karma Komisyon'a iletecek. Kasım ayı ortasında toplanması beklenen Karma Komisyon hazırlayacağı asıl raporu Genel Kurul'a gönderecek. Burada yapılan oylamanın ardından Zana'nın milletvekilliğinin düşürülmesi söz konusu olabilecek.
Milletvekilliğinin düşürülmesi gündeme gelen Leyla Zana'nın kendini savunma hakkı bulunuyor. Ancak Zana'nın bireysel olarak gelip savunma yapması beklenmiyor. Komisyon'da Zana adına bir HDP'li milletvekili savunma yapabilecek.
NERGİS DEMİRKAYA - GAZETEDUVAR