Van Kalesi"nde 1916 yılında Rus bilim adamları I. A. Orbeli ve N.J. Marr tarafından yapılan kazılarla gün yüzüne çıkarılan 2 bin 700 yıllık Urartu kitabeleri ilgisizlikten yok olmak üzere. Dünyanın en eski yazılı eserleri arasında sayılan kitabeler yalnızca zamanın izlerini taşımıyor; vandalların yaptıkları yüzünden de zarar görmüş durumdalar. Kitabelerin üzerine sevgilisine ilan-ı aşk eden de var, memleketinin adını kazıyan da.
Urartu Kralı II. Sarduri"ye ait yazıtlar M.Ö. 765-735 yılları arasında çivi yazısıyla yazılmış. Dünyada sadece birkaç bilim adamının okuyabildiği yazıtlar Kral II. Sarduri"nin Anadolu"ya yaptığı seferleri anlatıyor. Ancak artık tamamen tarihe karışmak üzereler. Van Kalesi"ndeki güvenlik zafiyeti nedeniyle kesici aletlerle üzerlerine çeşitli yazılar ve şekiller çizilen bu kitabelerin onarılması için Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi harekete geçti. Üniversite ilk aşamada Ankara Üniversitesi"ndeki ilgili bölümlere öğrenci yolladı.
Kopyaları konulacak
Projenin ikinci aşamasında ise kitabelerin onarıldıktan sonra koruma amaçlı olarak müzeye taşınması planı var. Daha sonra da anıtların yerine kopya kitabeler dikilmesi hedefleniyor. Üniversite, okunamayacak derecede zarar gören yazıtların onarılması için Urartu Kültürü Araştırma Merkezi kurma kararı aldı. Aşırı derecede zarar gören yazıtların doğru tekniklerle onarılabileceğini belirten Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Arkeoloji Anabilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Rafet Çavuşoğlu konuyla ilgili olarak şunları söyledi: Van Kalesi"ndeki Urartulara ait tarihi eserlerin zaman içerisinde görmüş olduğu tahribat tartışılmaz bir gerçektir. Bu kapsamda Urartu kültürüne ait eserlerin incelenmesi ve korunmasına yönelik olarak, Yüzüncü Yıl Üniversitesi bünyesinde bir araştırma merkezinin kurulması planlanıyor. Merkezin adı ise "Urartu Kültürü Araştırma Merkezi" olarak planlanmakta. Bu merkezin bir amacı da eserlerin korunması ve incelenmesine yönelik projeler hazırlamak olacak. Urartu yazıtlarının kopyaları elimizde bulunuyor. Bu kopyalar sayesinde yazıtları eski haline getirmek mümkün. Ancak önemli olan nokta yazıtların onarımdan sonra iyi bir şekilde korunmasıdır. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi olarak yazıtların onarıldıktan sonra müzeye kaldırılmasını, yazıtların yeride imitasyonlarının dikilmesini öneriyoruz.""
Zarar verenlere soruşturma
Bu arada Urartu kitabelerine zarar verenler hakkında tarihi eserlere zarar verme suçundan soruşturma açıldı. Kitabelere zarar veren kişiler tespit edilirse 5-10 yıl hapis istemiyle dava açılacak.