Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Van Eğitim ve Araştırma Hastanesi ev sahipliğinde düzenlenecek sempozyumda tandırların yoğun olarak kullanıldığı yörelerde yanık vakalarıyla birlikte tandır dumanına bağlı olarak kanser, KOAH gibi iç hatalıklar da arttı. Bu kapsamda “Facia Çukurlarına Dur De” sloganıyla düzenlenecek olan sempozyumda vatandaşların tandır ölümleri ve buna bağlı hastalıklar konusunda bilinçlendirilmesine ilişkin bilgilendirmeler yapılacak.

“Amaç tandırları ortadan kaldırmak değil”

Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Van Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Sebahattin Çelik, bir doktor ve aynı zamanda bir sağlık çalışanı olarak topluma karşı taşıdıkları sorumluluk bilinciyle tandırın mevcut durumunun bir fotoğrafını çekmek istediklerini belirtti. Düzenleyecekleri sempozyumun tandır kültürünü ortadan kaldırmaya yönelik bir çalışma olmadığının altını çizen Çelik, “Bu çalışmayla tandır kaynaklı sağlık sorunlarını azaltmayı hedefliyoruz. Bu araştırmamız ve saha çalışmalarımızda, verilerin değerlendirmesinde kesinlikle amaç tandırları ortadan kaldırmak değildir. Bunun altını çiziyorum. Tandır belki de insanoğlunun en eski ekmek pişirme aracıdır. Böyle bir aracı ortadan kaldırmak gibi bir durum söz konusu olamaz. Bizim bu çalışmadaki amacımız bu durumun bir fotoğrafını çekmek, tandırla ilgili gerçekleri ortaya koymaktır” dedi.

“Tandırın ıslahı tartışılacak”

Sempozyumda önemli bir konunun da tandırın ıslah edilmesine yönelik bilimsel yaklaşımlar olacağını dile getiren Çelik, “Eğer yapılabilecekse ıslah etme ve iyileştirme adına neler yapıla bilinir, bunları ortaya koyacağız. Öte yandan tandırı bütün yönleri ile ele alacağız. Bu kapsamdan gerek saha yönü, gerek kimyasal yönü ve gerekse hastalık yönü ile bir fotoğraf çekeceğiz” diye konuştu.

Sağlık ekipleri olarak sahada gerçekleştirdikleri çalışmalar hakkında da bilgi veren Çelik, çalışma sırasında şaşırtıcı yaklaşımlarla karşılaştıklarını belirterek, “Muhtarlarımız ve mahalleliler tandırdan çok şikayetçi olduklarını bir zat kendileri ifade etti. Özellikle kadın bir muhtarımızın bizde kayıtlı bir konuşması var. Çok etkileyici bir konuşma oldu. Orada kadın muhtarımızın bir feryadı vardı. ‘Yıllardır bunu söylüyoruz; şimdiye kadar tandırla ilgili iyileştirici bir çalışma neden yapılmadı. Tandırla ilgili bu çalışmayı neden daha önce yapmadınız?’ diye bize sorular yöneltti. Bu tür saha çalışmalarının neden bu kadar geciktiğini de kendi kendimize sorduk. Muhtarlarımızın ayrıca bu konuda bu kadar duyarlı olması bizi çok etkiledi” şeklinde konuştu.

“Tandır her yönüyle ele alınacak”

Sempozyumun en önemli konularından bir tanesinin de halk nezdinde ‘Ölüm Çukuru’ olarak adlandırılan tandırın ıslah edilmesine yönelik tartışmaların olacağını dile getiren Çelik, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Sempozyumun ikinci etabında bu tandırların ıslah edilmesi tartışılacak. Diyelim ki duman analizinde tandırla ilgili bir olgu bulduk. Bunu nasıl uzaklaştırabiliriz? Belki havalandırma yapılabilir ya da tandırı tutuşturma esnasında maske verilebilir. Bu olmasa Türkiye’nin iç ve batı bölgelerinde yapıldığı gibi tandırların dışarıda ya da biraz yüksekte yapılması gibi alternatif yollar üretilebilir. Her eve bir tandır yapmaktansa imece usullü bir köyde veya bir mahalleye ortak bir tandırın kurulması da değerlendirilebilir.”